Big Cyc
Big Cyc – polski rockowy zespół muzyczny założony w 1988 w Łodzi.
Styl muzyczny
Na pierwszych płytach zespołu dominowała muzyka utrzymana w stylu punk rock. Większość utworów to proste i energiczne kompozycje, z przesterowanymi gitarami, mocną perkusją i głośnym wokalem Dżej Dżeja. Najostrzejszy materiał pojawia się na Wojnie plemników. Z czasem, w grze Big Cyca coraz częściej można było także usłyszeć elementy muzyki ska. Od wydania płyty Zmień z nami płeć, zespół zaczął oddalać się od swoich punkrockowych korzeni, skłaniając się ku brzmieniom bardziej przystępnym, a jego muzyka stawała się coraz łagodniejsza. W wielu utworach pojawiły się sample, a klawisze obsługiwane przez Gadaka stały się standardowym instrumentem wykorzystywanym w grze. Na płytach Świat według Kiepskich oraz Moherowe berety pojawiają się jednak silne nawiązania do punkowych początków zespołu.
Teksty piosenek mają charakter ostrej satyry i kilkakrotnie z tego powodu stały się obiektem "medialnych dyskusji" i z tego też powodu nie przez wszystkie stacje radiowe są nadawane.
Historia
Lata 1988–1999
Założycielami zespołu byli Jacek Jędrzejak, Robert Rajewski, Jarosław Lis i Roman Lechowicz. Jednak zespół oficjalnie powstał w marcu 1988 roku, kiedy to w klubie II DS Uniwersytetu Łódzkiego Balbina na osiedlu akademickim "Lumumbowo" odbył się pierwszy koncert zespołu. Koncert zorganizowano jako swoisty happening, pod nazwą "Uroczysta akademia z okazji 75-lecia wynalezienia damskiego biustonosza". Na imprezę zaproszono ogólnopolskie media (m.in. Teleexpress, radiową Trójkę), a teksty kabaretowe wygłaszał ówczesny student kulturoznawstwa UŁ Piotr Trzaskalski.
Właśnie w II DS od kilku lat mieszkali, studiujący na Wydziale Filologicznym UŁ Jacek Jędrzejak (filologia polska) i Krzysztof Skiba (kulturoznawstwo). Jacek Jędrzejak był doświadczonym muzykiem, grającym od kilku lat na gitarze basowej w zespole reggae’owym Rokosz (m.in. laureat Złotej Dziesiątki Festiwalu w Jarocinie); natomiast Skiba występował w Studenckim Teatrze "Pstrąg" oraz kabaretach studenckich, a także współtworzył uliczne happeningi Pomarańczowej Alternatywy. Po rozpadnięciu się Rokosza Jędrzejak próbował stworzyć nowy zespół, grający swobodniejszy repertuar. W tworzącej się grupie występowali także Jarosław Lis (perkusja), Roman Lechowicz (gitara) oraz Robert Rajewski (wokal). Po pewnym czasie Rajewskiego zastąpił Skiba. Wtedy powstały kolejne utwory ("Kapitan Żbik", "Wielka miłość do babci klozetowej") i odbył się wspomniany koncert. Członkowie przyjęli pseudonimy Dżej Dżej (Jędrzejak), Dżery (Lis) i Piękny Roman (Lechowicz). Skiba pozostał przy swoim nazwisku.
Big Cyc tworzył następne utwory, wszystkie w poetyce zgrywy i parodii atmosfery schyłkowego PRL-u. Pierwsza płyta, zatytułowana Z partyjnym pozdrowieniem. 12 hitów w stylu lambada hardcore ukazała się w 1990 roku, już w zmienionych warunkach ustrojowych, czego dowodem był zarówno tytuł, jak i okładka – portret Lenina z punkowym "irokezem" (autorstwa Piotra Łopatki). Płyta przyniosła następne przeboje grupy: "Piosenkę góralską", "B|erlin Zachodni" (reminiscencje z pierwszych występów na Zachodzie) i "Balladę o smutnym skinie", a zespół zdobył sławę wykraczającą poza granice Polski. Po nagraniu pierwszej płyty niezależna grupa twórcza Garaż-film nakręciła film Broń chemiczna, poświęcony twórczości zespołu.
Następne płyty nie zdobywały już takiej popularności, jak debiut. Druga płyta Nie wierzcie elektrykom (1991), niosła wizję nieudanej prezydentury Lecha Wałęsy. Następna, Miłość, muzyka, mordobicie (1992), ironicznie traktowała branżę muzyczną – Festiwal w Jarocinie, czy twórczość zespołu Republika. Czwarty album, Wojna plemników (1993), został potępiony przez działaczy katolickiej partii ZChN za śmiałość obyczajową i prowokującą okładkę. Kolejna płyta, Golonka, flaki i inne przysmaki (1995) to m.in. drwina z fali pseudogrunge'u i kultury reklam telewizyjnych ("Dramat fryzjerski"). Nie zapomnisz nigdy z 1994 r., była mieszanką największych hitów grupy oraz nowych piosenek, z których "To dla ciebie miły bracie" można chyba uznać za hymn ideowy grupy.
W okresie tym muzycy prześmiewczo, ale i gorzko komentowali otaczający ich świat. Zauważali nowe, negatywne zjawiska społeczne: rosnące dysproporcje majątkowe, klerykalizm, narkomanię, bezduszność elit; przeciwstawiali temu swobodę i naturalność młodzieży.
W 1996 roku zespół wydał płytę Z gitarą wśród zwierząt, która przyniosła największy przebój w historii grupy – "Makumbę", ale także kolejne zaangażowane teksty, obnażające oblicza polskiej rzeczywistości – np. rodzące się gangsterstwo. Na tej płycie pojawił się wokalista Bielizny Jarosław Janiszewski, który wkrótce z większością muzyków Big Cyca założy równolegle działający zespół – Czarno-Czarni.
W 1998 roku zespół zaangażował się w działalność antyrasistowską, a jego utwór znalazł się na pierwszej składance Muzyka Przeciwko Rasizmowi, firmowanej przez Stowarzyszenie "Nigdy Więcej".
Po uroczystych obchodach niekonwencjonalnej rocznicy – dziewięciolecia istnienia – zespół w 1997 roku wydał następną płytę, której tytuł (dość szokujący) – "Pierwsza komunia, drugie śniadanie, trzecia Rzeczpospolita" – wybrała publiczność obecna na imprezie. Ciekawym eksperymentem był album "Wszyscy święci" (1998), w całości wypełniony tekstami nieżyjącego krakowskiego poety i aktora Wiesława Dymnego.
Lata 2000–
Dwie kolejne płyty: Świat według Kiepskich i Zmień z nami płeć dyskontują medialną popularność grupy. Mimo to teksty Big Cyca nie tracą tu na ostrości i aktualności, drwią z mody na pop-folk w muzyce czy noszenie dresów. Zespół także stale monitoruje polską scenę polityczną, celnie wyśmiewając pojawiające się na niej kurioza (np. hit "Złoty Warkocz" na temat byłej posłanki Samoobrony Renaty Beger).
Album Moherowe berety, kontestujący m.in. Sejm wybrany w roku 2005, środowisko słuchaczy Radia Maryja i krytykujący prezydenta Białorusi – Alaksandra Łukaszenkę, ze względu na niepoprawność polityczną treści, był prawie nieobecny w mediach.
W 2007 roku muzycy nagrali z Jerzym Połomskim nową wersję przeboju piosenkarza z lat 70. – "Bo z dziewczynami".
W styczniu 2008 roku zespół nagrał płytę Szambo i perfumeria. Premiera albumu miała miejsce 1 kwietnia 2008. Wśród współpracujących wykonawców są Maciej Maleńczuk, Paweł Kukiz i K.A.S.A.
W 2009 r. ukazał się wywiad-rzeka z członkami zespołu Na barykadzie rokędrola, autorstwa Jarosława Wardawego. Do bogato ilustrowanej książki załączona była płyta z największymi hitami grupy.
W trzydziestą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego grupa wydała płytę Zadzwońcie po milicję!, na której znalazły się utwory podziemnych polskich grup punkowych i reggae'owych z lat 1982-1989, które, ze względu na silą wymowę antykomunistyczną nigdy nie ukazały się na oficjalnych rynku. Są to nowe wersje utworów zespołów: Miki Mousoleum, Brzytwa Ojca, Karcer, Cela nr 3 i Współczynnik Inteligencji.
W maju 2013 roku ukazała się płyta Wiecznie żywy, honorująca 25-lecie zespołu. Na płycie oprócz najbardziej znanych przebojów znajduje się premierowy utwór "Słoiki". Podsumowaniem jubileuszu grupy było wydawnictwo z lipca 2014 roku, Big Cyc 25 lat. Przystanek Woodstock 2013, składające się z płyty DVD, zawierającej zapis koncertu na festiwalu Przystanek Woodstock w 2013 roku oraz koncertowej płyty CD ze ścieżką dźwiękową.
W maju 2015 r. Lou Rocked Boys wydało płytę Jesteśmy najlepsi. Nagrań dokonano wiosną 2015 w studiu Maq Records w Wojkowicach. W promującym płytę teledysku "Jesteśmy najlepsi" wystąpiło wielu znanych polskich sportowców, m.in.: Otylia Jędrzejczak, Iwona Guzowska, Artur Siódmiak, Dariusz Michalczewski, Marcin Lijewski, Adam Korol, Szymon Kołecki, Piotr Świerczewski. Do płyty załączona był plakat z karykaturami muzyków oraz gra planszowa "Trasa z Big Cycem".
W 2016 roku zespół wydał album Czarne słońce narodu. Skandalizująca płyta była ironicznym komentarzem do obecnych zmian na scenie politycznej, a promujący wydawnictwo singel "Antoni wzywa do broni", odnosił się do działalności ówczesnego ministra obrony narodowej, Antoniego Macierewicza. Płyta w plebiscycie Antyradia otrzymała nominację w kategorii "Album roku 2016". Także w plebiscycie magazynu "Teraz Rock" Big Cyc nominowano do tytułu zespołu roku.
Zespół pojawił się na festiwalach: Igrzyska Rockowe na Górze św.Anny, Czad Festval (gdzie wystąpił u boku zespołu The Offspring), Polonia Music Festiwal w Oberhausen.
W 2017 roku ukazał się singiel "Viva San Escobar", który kolejny raz w dowcipny sposób komentuje bieżącą sytuację społeczno-polityczną.
W 2018 zespół obchodził 30 lat istnienia. Jubileuszowy rok zespół zaczął od koncertów dla Polaków za granicą: we Frankfurcie nad Menem i Göteborgu oraz udziału w cyklu koncertów Punky Reggae Live. Potem były występy w Brukseli i Chicago, gdzie Big Cyc pojawił się na festiwalu Taste of Polonia. W Polsce grupa zagrała na festiwalach Igrzyska Rocka w Opolu, Pol And Rock Festival w Kostrzynie i Top of The Top w Sopocie.
W październiku 2018 ukazała się płyta 30 lat z wariatami, na której zaprzyjaźnieni artyści zinterpretowali największe przeboje Big Cyca. Wśród wykonawców pojawili się m.in.: Wilki, Piersi, Kobranocka, Nocny Kochanek, De Mono, Hunter, Dr Misio, Poparzeni Kawą Trzy, Enej, Renata Przemyk, K.A.S.A..
W styczniu 2019 ukazało się kolekcjonerskie wydanie kasety magnetofonowej w nakładzie 10 egzemplarzy zapisu z koncertu na festiwalu Pol’and’Rock Festival 2018. Dochód z licytacji całego nakładu został przeznaczony na rzecz 27. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Lata 1988–1999
Założycielami zespołu byli Jacek Jędrzejak, Robert Rajewski, Jarosław Lis i Roman Lechowicz. Jednak zespół oficjalnie powstał w marcu 1988 roku, kiedy to w klubie II DS Uniwersytetu Łódzkiego Balbina na osiedlu akademickim "Lumumbowo" odbył się pierwszy koncert zespołu. Koncert zorganizowano jako swoisty happening, pod nazwą "Uroczysta akademia z okazji 75-lecia wynalezienia damskiego biustonosza". Na imprezę zaproszono ogólnopolskie media (m.in. Teleexpress, radiową Trójkę), a teksty kabaretowe wygłaszał ówczesny student kulturoznawstwa UŁ Piotr Trzaskalski.
Właśnie w II DS od kilku lat mieszkali, studiujący na Wydziale Filologicznym UŁ Jacek Jędrzejak (filologia polska) i Krzysztof Skiba (kulturoznawstwo). Jacek Jędrzejak był doświadczonym muzykiem, grającym od kilku lat na gitarze basowej w zespole reggae’owym Rokosz (m.in. laureat Złotej Dziesiątki Festiwalu w Jarocinie); natomiast Skiba występował w Studenckim Teatrze "Pstrąg" oraz kabaretach studenckich, a także współtworzył uliczne happeningi Pomarańczowej Alternatywy. Po rozpadnięciu się Rokosza Jędrzejak próbował stworzyć nowy zespół, grający swobodniejszy repertuar. W tworzącej się grupie występowali także Jarosław Lis (perkusja), Roman Lechowicz (gitara) oraz Robert Rajewski (wokal). Po pewnym czasie Rajewskiego zastąpił Skiba. Wtedy powstały kolejne utwory ("Kapitan Żbik", "Wielka miłość do babci klozetowej") i odbył się wspomniany koncert. Członkowie przyjęli pseudonimy Dżej Dżej (Jędrzejak), Dżery (Lis) i Piękny Roman (Lechowicz). Skiba pozostał przy swoim nazwisku.
Big Cyc tworzył następne utwory, wszystkie w poetyce zgrywy i parodii atmosfery schyłkowego PRL-u. Pierwsza płyta, zatytułowana Z partyjnym pozdrowieniem. 12 hitów w stylu lambada hardcore ukazała się w 1990 roku, już w zmienionych warunkach ustrojowych, czego dowodem był zarówno tytuł, jak i okładka – portret Lenina z punkowym "irokezem" (autorstwa Piotra Łopatki). Płyta przyniosła następne przeboje grupy: "Piosenkę góralską", "B|erlin Zachodni" (reminiscencje z pierwszych występów na Zachodzie) i "Balladę o smutnym skinie", a zespół zdobył sławę wykraczającą poza granice Polski. Po nagraniu pierwszej płyty niezależna grupa twórcza Garaż-film nakręciła film Broń chemiczna, poświęcony twórczości zespołu.
Następne płyty nie zdobywały już takiej popularności, jak debiut. Druga płyta Nie wierzcie elektrykom (1991), niosła wizję nieudanej prezydentury Lecha Wałęsy. Następna, Miłość, muzyka, mordobicie (1992), ironicznie traktowała branżę muzyczną – Festiwal w Jarocinie, czy twórczość zespołu Republika. Czwarty album, Wojna plemników (1993), został potępiony przez działaczy katolickiej partii ZChN za śmiałość obyczajową i prowokującą okładkę. Kolejna płyta, Golonka, flaki i inne przysmaki (1995) to m.in. drwina z fali pseudogrunge'u i kultury reklam telewizyjnych ("Dramat fryzjerski"). Nie zapomnisz nigdy z 1994 r., była mieszanką największych hitów grupy oraz nowych piosenek, z których "To dla ciebie miły bracie" można chyba uznać za hymn ideowy grupy.
W okresie tym muzycy prześmiewczo, ale i gorzko komentowali otaczający ich świat. Zauważali nowe, negatywne zjawiska społeczne: rosnące dysproporcje majątkowe, klerykalizm, narkomanię, bezduszność elit; przeciwstawiali temu swobodę i naturalność młodzieży.
W 1996 roku zespół wydał płytę Z gitarą wśród zwierząt, która przyniosła największy przebój w historii grupy – "Makumbę", ale także kolejne zaangażowane teksty, obnażające oblicza polskiej rzeczywistości – np. rodzące się gangsterstwo. Na tej płycie pojawił się wokalista Bielizny Jarosław Janiszewski, który wkrótce z większością muzyków Big Cyca założy równolegle działający zespół – Czarno-Czarni.
W 1998 roku zespół zaangażował się w działalność antyrasistowską, a jego utwór znalazł się na pierwszej składance Muzyka Przeciwko Rasizmowi, firmowanej przez Stowarzyszenie "Nigdy Więcej".
Po uroczystych obchodach niekonwencjonalnej rocznicy – dziewięciolecia istnienia – zespół w 1997 roku wydał następną płytę, której tytuł (dość szokujący) – "Pierwsza komunia, drugie śniadanie, trzecia Rzeczpospolita" – wybrała publiczność obecna na imprezie. Ciekawym eksperymentem był album "Wszyscy święci" (1998), w całości wypełniony tekstami nieżyjącego krakowskiego poety i aktora Wiesława Dymnego.
Lata 2000–
Dwie kolejne płyty: Świat według Kiepskich i Zmień z nami płeć dyskontują medialną popularność grupy. Mimo to teksty Big Cyca nie tracą tu na ostrości i aktualności, drwią z mody na pop-folk w muzyce czy noszenie dresów. Zespół także stale monitoruje polską scenę polityczną, celnie wyśmiewając pojawiające się na niej kurioza (np. hit "Złoty Warkocz" na temat byłej posłanki Samoobrony Renaty Beger).
Album Moherowe berety, kontestujący m.in. Sejm wybrany w roku 2005, środowisko słuchaczy Radia Maryja i krytykujący prezydenta Białorusi – Alaksandra Łukaszenkę, ze względu na niepoprawność polityczną treści, był prawie nieobecny w mediach.
W 2007 roku muzycy nagrali z Jerzym Połomskim nową wersję przeboju piosenkarza z lat 70. – "Bo z dziewczynami".
W styczniu 2008 roku zespół nagrał płytę Szambo i perfumeria. Premiera albumu miała miejsce 1 kwietnia 2008. Wśród współpracujących wykonawców są Maciej Maleńczuk, Paweł Kukiz i K.A.S.A.
W 2009 r. ukazał się wywiad-rzeka z członkami zespołu Na barykadzie rokędrola, autorstwa Jarosława Wardawego. Do bogato ilustrowanej książki załączona była płyta z największymi hitami grupy.
W trzydziestą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego grupa wydała płytę Zadzwońcie po milicję!, na której znalazły się utwory podziemnych polskich grup punkowych i reggae'owych z lat 1982-1989, które, ze względu na silą wymowę antykomunistyczną nigdy nie ukazały się na oficjalnych rynku. Są to nowe wersje utworów zespołów: Miki Mousoleum, Brzytwa Ojca, Karcer, Cela nr 3 i Współczynnik Inteligencji.
W maju 2013 roku ukazała się płyta Wiecznie żywy, honorująca 25-lecie zespołu. Na płycie oprócz najbardziej znanych przebojów znajduje się premierowy utwór "Słoiki". Podsumowaniem jubileuszu grupy było wydawnictwo z lipca 2014 roku, Big Cyc 25 lat. Przystanek Woodstock 2013, składające się z płyty DVD, zawierającej zapis koncertu na festiwalu Przystanek Woodstock w 2013 roku oraz koncertowej płyty CD ze ścieżką dźwiękową.
W maju 2015 r. Lou Rocked Boys wydało płytę Jesteśmy najlepsi. Nagrań dokonano wiosną 2015 w studiu Maq Records w Wojkowicach. W promującym płytę teledysku "Jesteśmy najlepsi" wystąpiło wielu znanych polskich sportowców, m.in.: Otylia Jędrzejczak, Iwona Guzowska, Artur Siódmiak, Dariusz Michalczewski, Marcin Lijewski, Adam Korol, Szymon Kołecki, Piotr Świerczewski. Do płyty załączona był plakat z karykaturami muzyków oraz gra planszowa "Trasa z Big Cycem".
W 2016 roku zespół wydał album Czarne słońce narodu. Skandalizująca płyta była ironicznym komentarzem do obecnych zmian na scenie politycznej, a promujący wydawnictwo singel "Antoni wzywa do broni", odnosił się do działalności ówczesnego ministra obrony narodowej, Antoniego Macierewicza. Płyta w plebiscycie Antyradia otrzymała nominację w kategorii "Album roku 2016". Także w plebiscycie magazynu "Teraz Rock" Big Cyc nominowano do tytułu zespołu roku.
Zespół pojawił się na festiwalach: Igrzyska Rockowe na Górze św.Anny, Czad Festval (gdzie wystąpił u boku zespołu The Offspring), Polonia Music Festiwal w Oberhausen.
W 2017 roku ukazał się singiel "Viva San Escobar", który kolejny raz w dowcipny sposób komentuje bieżącą sytuację społeczno-polityczną.
W 2018 zespół obchodził 30 lat istnienia. Jubileuszowy rok zespół zaczął od koncertów dla Polaków za granicą: we Frankfurcie nad Menem i Göteborgu oraz udziału w cyklu koncertów Punky Reggae Live. Potem były występy w Brukseli i Chicago, gdzie Big Cyc pojawił się na festiwalu Taste of Polonia. W Polsce grupa zagrała na festiwalach Igrzyska Rocka w Opolu, Pol And Rock Festival w Kostrzynie i Top of The Top w Sopocie.
W październiku 2018 ukazała się płyta 30 lat z wariatami, na której zaprzyjaźnieni artyści zinterpretowali największe przeboje Big Cyca. Wśród wykonawców pojawili się m.in.: Wilki, Piersi, Kobranocka, Nocny Kochanek, De Mono, Hunter, Dr Misio, Poparzeni Kawą Trzy, Enej, Renata Przemyk, K.A.S.A..
W styczniu 2019 ukazało się kolekcjonerskie wydanie kasety magnetofonowej w nakładzie 10 egzemplarzy zapisu z koncertu na festiwalu Pol’and’Rock Festival 2018. Dochód z licytacji całego nakładu został przeznaczony na rzecz 27. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Ciekawostki
Zespół nie zapominał o happeningowym rodowodzie swego istnienia. Kilkakrotnie w niekonwencjonalny sposób starał się wskazać na absurdy i ułomności życia społecznego i politycznego. Muzycy przykuwali się do kaloryferów w wydawnictwie Polskie Nagrania, protestując przeciwko niewypłacaniu tantiem autorskich; zjadali formularze PIT (wspólnie z Januszem Korwin-Mikke) walcząc ze zbyt wysokimi podatkami; pikietowali w gmachu Ministerstwa Kultury w czasie kadencji ministra Podkańskiego z PSL, demaskując stronniczą politykę finansową.
W październiku 2006 r. w słupskim teatrze "Tęcza" odbyła się premiera komedii "Telerodzina" autorstwa Małgorzaty Kamińskiej-Sobczyk. Autorami muzyki byli członkowie zespołu, współautorem scenografii zaś rysownik Zbigniew Jujka. Sztuka opowiada o życiu nowobogackiej rodziny z klasy średniej, zdominowanym przez wszechobecną telewizję i kolorowe tabloidy. W rolach głównych występują: Joanna Stoike-Stempkowska i Adam Jędrosz.
W sierpniu 2007 roku zespół wystąpił w filmie Osiem w poziomie, którego reżyserem jest Grzegorz Lipiec.
W 2019 Big Cyc został twarzą ogólnopolskiej akcji antysmogowej "Więcej tlenu" mającej na celu skuteczną walkę o czyste powietrze. Kampanię wspierała piosenka o tym samym tytule, do której powstał teledysk podejmujący problem walki z zanieczyszczonym środowiskiem.
Skład
Z zespołem w trakcie jego działalności, oprócz wspomnianych, współpracowali jeszcze inni muzycy m.in. Jan Borysewicz, Paweł "Konjo" Konnak, Wiganna Papina, Maciej Maleńczuk, Jerzy Połomski, Paweł Kukiz i Jarosław Janiszewski oraz managerowie m.in. Andrzej Bączyński, Maciej Durczak, Monika Wielichowska, Katarzyna Wydra.
Nota prawna
Tekst biografii został opracowany w dużym stopniu na podstawie materiałów zgromadzonych w serwisie Wikipedia.pl, na podstawie licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.
Pełny tekst źródłowy https://pl.wikipedia.org/wiki/Big_Cyc