Kult
Kult – polski zespół muzyczny, grający głównie rock alternatywny, założony w 1982 w Warszawie przez Kazika Staszewskiego i Piotra Wieteskę, na bazie zespołu Novelty PolandZespół ten został założony we wrześniu w 1981 roku przez Kazika, a nazwa zespołu pochodziła od tytułu utworu Novelty, nagranego przez zespół Joy Division. W listopadzie 1981 odbył się jedyny koncert grupy, która po trzech miesiącach została rozwiązana.. Muzyka Kultu ma swoje korzenie w punku i nowej fali, wykorzystuje też elementy rocka psychodelicznego, a nawet jazzu. Od początków istnienia grupa wyróżnia się charakterystycznym, rozpoznawalnym brzmieniem klawiszy i instrumentów dętych, a także głosem i często prowokacyjnymi tekstami wokalisty Kazika Staszewskiego.
Historia
Kult powstał na początku 1982 roku na bazie zespołów Poland (1979-81) oraz Novelty Poland (1981), a do pierwszego składu weszli Kazik Staszewski (Poland, Novelty Poland), Piotr Wieteska (Poland), Tadeusz Bagan (Novelty Poland) i Dariusz Gierszewski (Poland, Novelty Poland). Pierwszy koncert grupy odbył się 7 lipca 1982 w studenckim klubie "Remont" w Warszawie; sprzedano na niego 14 biletów.
Zespół zasłynął atmosferą tworzoną na koncertach oraz niekonwencjonalnym przesłaniem piosenek. W latach 80. duży wpływ na ich teksty miało zainteresowanie Staszewskiego i pozostałych członków zespołu Biblią (jeden z członków zespołu – Piotr Wieteska – był Świadkiem Jehowy). Utwory Kultu uderzały w "system" rozumiany jako konglomerat socjalistycznego aparatu państwowego, Kościoła katolickiego i narodowych tradycji. W latach 90. Kult równie ostro rozprawiał się z nowym "systemem" opartym według niego na władzy pseudodemokratów, klerykałów i wielkich korporacji finansowych.
We wrześniu 1986 roku Kult nagrał swoją pierwszą płytę, nazwaną po prostu Kult, wydaną w maju 1987 roku. Znalazły się na niej dobrze znane punkowej publiczności utwory, jak Krew Boga, O Ani czy Wspaniała nowina. Repertuar w dużym stopniu zależał od aparatu cenzury, który nie dopuszczał do publikacji wielu piosenek grupy.
W październiku tego samego roku nakładem Klubu Płytowego "Razem" ukazał się album Posłuchaj to do ciebie, na którym pojawiła się m.in. piosenka Wódka, opublikowana jako Na całym świecie źle się dzieje, koledzy. Album wyróżniał się lepszym brzmieniem od debiutanckiej płyty zespołu.
Rok później (w grudniu 1988 roku) pojawiła się nowa płyta zatytułowana Spokojnie, z której pochodzi chyba największy, obok Polski przebój zespołu – Arahja, oraz Do Ani. Na reedycji płyty w roku 1993 znalazła się także piosenka Czarne słońca z filmu (o tym samym tytule) w reżyserii Jerzego Zalewskiego.
W roku 1989 zespół wydał kolejne dwa albumy. Pierwszy z nich to Kaseta, przez wielu fanów kojarzona z utworem Po co wolność. Został on nagrany po kolejnych zmianach składu, w zespole występował wtedy m.in. Rafał Kwaśniewski, który był również jednym z kompozytorów Kasety. Drugim wydawnictwem, które trafiło do sklepów w tym roku był album Tan, jedyna płyta koncertowa zespołu, na której znalazły się również niepublikowane dotąd utwory. Jest to rejestracja dwóch pożegnalnych koncertów z sierpnia 1988 roku, po których zespół postanowił zawiesić swoją działalność na trzy miesiące.
W 1990 Kult wydał znamiennie zatytułowaną płytę, 45–89. Tytułowa piosenka opisywała minioną epokę socjalizmu za pomocą fragmentów autentycznych przemówień partyjnych dygnitarzy, nałożonych na podkład muzyczny. Wiele osób kojarzy również tę płytę z kolejnym jej mocnym punktem – piosenką Totalna militaryzacja z pacyfistycznym przesłaniem. W latach ’90. z zespołem współpracował menedżer i promotor Andrzej Bączyński.
1991 to rok wydania Your Eyes, siódmego albumu Kultu. Najbardziej rozpoznawalne piosenki z tego krążka to Parada Wspomnień o stanie wojennym i antyklerykalna Zgroza. Oba te utwory do dziś stanowią stały punkt programu koncertów grupy.
W 1993 zespół zaistniał już w nowym, zmodyfikowanym składzie, w którym znaleźli się Kazik Staszewski, Janusz Grudziński, Ireneusz Wereński, Piotr Morawiec, Krzysztof Banasik i nowy perkusista Andrzej Szymańczak. Przetrwał on do 1998.
W tymże roku Kult zdecydował się na nagranie płyty, na której znalazły się jedynie piosenki Stanisława Staszewskiego, ojca Kazika Staszewskiego. Płyta bardzo dobrze została przyjęta przez fanów, a jej tytuł brzmiał po prostu Tata Kazika. Album był promowany w stacjach radiowych utworem Baranek.
Płytę Muj wydafca wydano w 1994. Na płycie znalazł się m.in. cover zespołu Omega, Dziewczyna o perłowych włosach, jak i cover Iggy’ego Popa, Pasażer. Dobrze znane przez wielbicieli zespołu są piosenki Ręce do góry, czy balladowe Lewe lewe loff. Na krążku można usłyszeć też nową wersję Piosenki młodych wioślarzy.
W 1996 Kult postanowił, że wyda drugą część materiału z piosenkami Stanisława Staszewskiego, Tata 2. Na krążku, który został utrzymany w brzmieniu podobnym jak Tata Kazika, znalazły się również śpiewane wersje wierszy Gałczyńskiego, które niegdyś wykonywał właśnie Stanisław Staszewski.
W 1998 w sklepach pojawił się Ostateczny krach systemu korporacji. Na albumie po raz pierwszy pojawia się nowy członek zespołu – trębacz Janusz Zdunek. Na płycie znalazło się kilka piosenek "radiowych", jak Lewy czerwcowy (Panie Waldku, Pan się nie boi), Gdy nie ma dzieci, Dziewczyna bez zęba na przedzie, czy Komu bije dzwon. Ten ostatni utwór zespół zadedykował Andrzejowi Szymańczakowi, perkusiście grupy, który zginął przez zadławienie się gumą do żucia podczas snu. Była to bezpośrednia przyczyna jego śmierci, pośrednią były narkotyki. Na teledysku do tejże piosenki został uwieczniony po raz ostatni.
W 1998 nowym perkusistą po tragicznie zmarłym Andrzeju Szymańczaku został Tomasz Goehs z formacji Kazik na Żywo.
W 1998 zespół opuścił na rok Janusz Grudziński. Zastępował go wtedy Jacek Rodziewicz, z zawodu konserwator zabytków.
W 1998 zespół uczestniczył w tworzeniu pierwszej składanki Muzyka przeciwko rasizmowi, firmowanej przez Stowarzyszenie "Nigdy Więcej".
W tym samym roku odbyła się pierwsza Pomarańczowa Trasa zespołu po największych miastach Polski, która od tamtej pory niezmiennie organizowana jest każdego roku.
W 2001 światło dzienne ujrzał Salon Recreativo, złożony z dwóch płyt CD, a mianowicie z nowego materiału i ze starych piosenek grupy – odświeżonych i nagranych na nowo. Promował ją singel teledysk Brooklyńska Rada Żydów. Media obawiały się emitowania tej piosenki, choć odnosiła się ona w tekście z życzliwością do Żydów. Klip został zakazany (w praktyce nieemitowany) w polskim MTV.
W maju 2003 do zespołu dołączył saksofonista Tomasz Glazik.
Dopiero 5 grudnia 2005 ukazał się nowy album Kultu. Miał on tytuł Poligono Industrial. Wydany została w dwóch wersjach: zwykłej, w promocyjnej cenie oraz w drugiej, droższej zawierającej dodatkową płytę DVD z dziesięcioma teledyskami zespołu. Singlami z albumu były "Kocham cię, a miłością swoją" oraz "Pan Pancerny", który poruszał tematy religijne. Album pokazał, że zapotrzebowanie na muzykę Kultu nadal było wielkie – album już w pierwszym miesiącu sprzedaży osiągnął status Złotej Płyty. Sami muzycy, jak później przyznawali, nie do końca byli z niego zadowoleni.
W roku 2007 Kult zaczął pracować nad nowym wydawnictwem, o roboczym tytule Concentrazion Gigantica. Ukazało się ono w 2009 roku, pod innym tytułem Hurra!. Singlami promującymi płytę były piosenki Marysia i Amnezja. Album osiągnął podwójnie platynowy nakład 60 tysięcy egzemplarzy. Płytę uzupełnia suplement Karinga – Hurra! Suplement.
5 lipca 2007 w Programie Trzecim Polskiego Radia odbył się jubileuszowy koncert na 25-lecie Kultu. Koncert trwał ponad trzy godziny i w całości był transmitowany przez Trójkę.
6 marca 2008 zespół opuścił Krzysztof "Banan" Banasik, a skład został uzupełniony przez Wojciecha Jabłońskiego (gitara) i Jarosława Ważnego (puzon).
22 września 2010 Kult jako kolejny polski zespół nagrał dla telewizji MTV koncert MTV Unplugged. Występ został zarejestrowany w Och-Teatrze w Warszawie i wydany na płycie MTV Unplugged. Album osiągnął nakład ponad 60 tysięcy zestawów, a dodatkowo ponad 10 tysięcy na płytach DVD i blu-ray. Sprzedaż wszystkich nośników w poszczególnych zestawach przekroczyła 200 tysięcy, co dało albumowi status pierwszej w karierze Kultu "Diamentowej Płyty".
W maju 2013 r. ukazał się kolejny album zespołu – Prosto, który jako kolejny album zespołu uzyskał status złotej płyty.
O Kaziku i Kulcie opowiadają książki Leszka Gnoińskiego Kult Kazika (wyd. listopad 2000) oraz Wiesława Weissa Kult. Biała Księga (wyd. 15 listopada 2009), zawierająca m.in. teksty i historię powstania wszystkich piosenek zespołu.
Nota prawna
Tekst biografii został opracowany w dużym stopniu na podstawie materiałów zgromadzonych w serwisie Wikipedia.pl, na podstawie licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.
Pełny tekst źródłowy https://pl.wikipedia.org/wiki/Kult_(zespół_muzyczny)