Andrzej “Ferdek” Grabowski
Muzyk

Andrzej Gra­bow­ski (ur. 15 mar­ca 1952 w Chrza­no­wie) – pol­ski aktor teatral­ny, tele­wi­zyj­ny, fil­mo­wy i dub­bin­go­wy, arty­sta kaba­re­to­wy, pio­sen­karz, sce­na­rzy­sta i reży­ser.

Życiorys

Rodzin­nym mia­stem Andrze­ja Gra­bow­skie­go jest mało­pol­ska Alwer­nia, w któ­rej miesz­kał wraz z rodzi­ca­mi, Bole­sła­wem i Łucją (z domu Bahr) oraz brać­mi – Miko­ła­jem, akto­rem i reży­se­rem i Wik­to­rem, inży­nie­rem gór­ni­kiem.

W wie­ku sze­ściu lat roz­po­czął naukę w szko­le pod­sta­wo­wej, w wie­ku sie­dem­na­stu lat zdał matu­rę. Powta­rzał trze­ci rok stu­diów, w 1974 ukoń­czył Pań­stwo­wą Wyż­szą Szko­łę Teatral­ną w Kra­ko­wie, nie­dłu­go póź­niej zaś roz­po­czął pra­cę aktor­ską na deskach Teatru im. Juliu­sza Sło­wac­kie­go w Kra­ko­wie, z któ­rym zwią­za­ny był przez wie­le następ­nych lat. Pierw­szy suk­ces osią­gnął dzię­ki roli w spek­ta­klu “Prze­pra­szam, czy tu biją” (Tar­now­ski Teatr im. Ludwi­ka Sol­skie­go, reż. Ryszard Smo­żew­ski, 1976), za któ­rą otrzy­mał Nagro­dę Mło­dych Sto­wa­rzy­sze­nia Pol­skich Arty­stów Teatru i Fil­mu (SPATiF‑u). Za swe role teatral­ne otrzy­mał wie­le innych nagród i wyróż­nień. Nie­jed­no­krot­nie wystę­po­wał wspól­nie ze swo­im bra­tem Miko­ła­jem Gra­bow­skim (rów­nież akto­rem i reży­se­rem). Zasły­nął rów­nież jako kon­fe­ran­sjer i kaba­re­ciarz o szcze­gól­nym talen­cie kome­dio­wym.

Na dużym ekra­nie zade­biu­to­wał już w cza­sie stu­diów w fil­mie Odej­ścia, powro­ty, przez wie­le lat jed­nak obsa­dza­no go jedy­nie w rolach epi­zo­dycz­nych bądź dru­go­pla­no­wych. W 1989 zagrał swo­ją pierw­szą więk­szą rolę w fil­mie Felik­sa Fal­ka Kapi­tał, czy­li jak zro­bić pie­nią­dze w Pol­sce, gdzie wcie­lił się w postać Ste­fa­na Sapiei. Kolej­ną waż­ną rolą była kre­acja Andrze­ja Jure­wi­cza, ojca głów­nej boha­ter­ki seria­lu Tele­wi­zji Pol­skiej pt. Boża pod­szew­ka (1997) w reży­se­rii Iza­bel­li Cywiń­skiej. Szcze­gól­ną popu­lar­ność Andrzej Gra­bow­ski zawdzię­cza roli Fer­dy­nan­da Kiep­skie­go w tele­wi­zyj­nym seria­lu kome­dio­wym Świat według Kiep­skich emi­to­wa­nym na ante­nie kana­łu Pol­sat od mar­ca 1999 roku. Sit­com przez kil­ka lat bił rekor­dy popu­lar­no­ści i zdo­by­wał nagro­dy dla naj­lep­sze­go seria­lu kome­dio­we­go, dla­te­go aktor zaczął być powszech­nie utoż­sa­mia­ny z posta­cią, któ­rej rolę odgry­wał. W życiu pry­wat­nym nie lubi żar­to­wać na pokaz.

W ostat­nich latach Andrzej Gra­bow­ski wystą­pił w 30 spek­ta­klach Teatru Tele­wi­zji, mię­dzy inny­mi w Co nie jest snem reży­se­rii Krzysz­to­fa Zale­skie­go. Uży­czył rów­nież swo­je­go gło­su w kil­ku fil­mach ani­mo­wa­nych. m.in. w pro­duk­cjach Wal­ta Disneya: Mój brat niedź­wiedź, Kur­czak Mały, Toy Sto­ry 3 i Meri­da walecz­na. W seria­lu TVP Pit­bull wcie­lił się w rolę poli­cjan­ta o pseu­do­ni­mie “Gebels”. Pod koniec mar­ca 2005 aktor uległ nie­groź­ne­mu wypad­ko­wi samo­cho­do­we­mu na auto­stra­dzie w pobli­żu Mysło­wic. Został wów­czas ran­ny w gło­wę i doznał ogól­nych potłu­czeń cia­ła. W 2007 aktor zagrał jed­ne­go z sze­fów gan­gu prusz­kow­skie­go w seria­lu pt. Odwró­ce­ni, emi­to­wa­nym w tele­wi­zji TVN. Ponad­to, zajął 3. miej­sce w II edy­cji pro­gra­mu Fort Boy­ard.

Został człon­kiem hono­ro­we­go komi­te­tu popar­cia Bro­ni­sła­wa Komo­row­skie­go przed przy­spie­szo­ny­mi wybo­ra­mi pre­zy­denc­ki­mi 2010 oraz przed wybo­ra­mi pre­zy­denc­ki­mi w Pol­sce w 2015 roku. W lutym 2013 otrzy­mał nomi­na­cję do nagro­dy Wik­to­ry 2012 w kate­go­rii Aktor tele­wi­zyj­ny. W czerw­cu 2013 pod­czas trwa­nia Kra­jo­we­go Festi­wa­lu Pio­sen­ki Pol­skiej w Opo­lu, wziął udział w kaba­re­to­nie. Od mar­ca 2014 roku jest juro­rem Dan­cing with the Stars. Taniec z gwiaz­da­mi. Przed wybo­ra­mi samo­rzą­do­wy­mi 2014 poparł Plat­for­mę Oby­wa­tel­ską wystę­pu­jąc na jej kon­wen­cji wybor­czej 8 listo­pa­da 2014.

Odznaczenia

5 paź­dzier­ni­ka 2009 z rąk sekre­ta­rza sta­nu w MKiDN Pio­tra Żuchow­skie­go ode­brał Srebr­ny Medal “Zasłu­żo­ny Kul­tu­rze Glo­ria Artis”.

Życie prywatne

Młod­szy brat akto­ra Miko­ła­ja Gra­bow­skie­go. Był mężem aktor­ki Anny Toma­szew­skiej (roz­wód), z któ­rą ma dwie cór­ki, Zuzan­nę (ur. 22 czerw­ca 1983) oraz Kata­rzy­nę (ur. 8 mar­ca 1991), rów­nież aktor­ki.

W czerw­cu 2009 zawarł kolej­ny zwią­zek mał­żeń­ski – z Ani­tą Kru­szew­ską, cha­rak­te­ry­za­tor­ką fil­mo­wą. Na począt­ku 2016 roku para zde­cy­do­wa­ła o roz­sta­niu. Roz­po­czął się wów­czas sądo­wy pro­ces roz­wo­do­wy i mająt­ko­wy. Pro­ces roz­wo­do­wy zakoń­czył się 23 lute­go 2018.

Jest teściem Paw­ła Doma­ga­ły.

Role teatralne

Działalność muzyczna

Wystą­pił na pły­cie zespo­łu Big Cyc – Świat według Kiep­skich, wyda­nej 11 czerw­ca 2000 roku, jako Fer­dy­nand Kiep­ski w 8 kil­ku­dzie­się­cio­se­kun­do­wych mono­lo­gach, prze­pla­ta­ją­cych się z pio­sen­ka­mi zespo­łu.

W kwiet­niu 2008 wystą­pił gościn­nie na pły­cie XXX-lecie, Aku­stycz­nie pun­kroc­ko­we­go zespo­łu KSU gdzie zaśpie­wał pio­sen­kę pt. “Po dru­giej stro­nie drzwi”. W 2009 na pły­cie zespo­łu Pta­szy­ska Jest dobrze. Pio­sen­ki nie­do­koń­czo­ne, poświę­co­nej twór­czo­ści Jana Himils­ba­cha i Zdzi­sła­wa Makla­kie­wi­cza, aktor zaśpie­wał dwie pio­sen­ki, w tym pt. “Jestem jak motyl”, któ­ra zna­la­zła się na 1. miej­scu Listy Prze­bo­jów radio­wej Trój­ki.

Zaśpie­wał rów­nież razem z Toma­szem Szcze­pa­ni­kiem, woka­li­stą gru­py Pec­tus, pio­sen­kę “Odpły­wam”, któ­ra zna­la­zła się na pły­cie wyda­nej w ramach cha­ry­ta­tyw­nej akcji Kalen­darz Dżen­tel­me­ni 2010.

W listo­pa­dzie 2010, Andrzej Gra­bow­ski wydał swo­ją pierw­szą pły­tę Mam pra­wo… cza­sa­mi… banal­nie. Zna­la­zło się na niej trzy­na­ście utwo­rów, do któ­rych muzy­kę napi­sa­li Mar­cin Lamch, Prze­my­sław Pacan i Krzysz­tof Niedź­wiec­ki, nato­miast auto­ra­mi tek­stów byli min. Jan Nowic­ki, Andrzej Ponie­dziel­ski i Krzysz­tof Nowak. W 2018 wystą­pił gościn­nie na pły­cie rape­ra Kękę pt. To tu, śpie­wa­jąc refren w utwo­rze “Na dło­ni”.