Tadeusz Nowak
Muzyk

Tadeusz Nowak (ur. 11 listo­pa­da 1930 w Sikorzy­cach, gm. Wietrzy­cho­wi­ce, zm. 10 sierpnia 1991 w Skier­nie­wi­cach) – polski poeta i prozaik, tłumacz m.in. litera­tu­ry rosyj­skiej i węgierskiej.

Życiorys

Absol­went filolo­gii polskiej na Uniwer­sy­te­cie Jagiel­loń­skim (1948–1954). W 1948 opubli­ko­wał pierwszy wiersz w tygodni­ku "Wici". W 1953 wydał pierwszy tomik poezji Uczę się mówić, a w 1956 tomik Prorocy już odchodzą. W 1953 podpisał rezolu­cję ZLP w sprawie procesu krakow­skie­go. Od 1954 należał do PZPR. Członek ZLP od 1956. Na przeło­mie lat 50. i 60. XX w. związany był z grupą poetycką Muszyna. Oprócz działal­no­ści poetyc­kiej artysta zajmował się także prozą, czego przykła­dem są zbiory opowia­dań W puchu Alleluja czy powieści Takie większe wesele, A jak królem, a jak katem będziesz, Diabły, Dwunastu, Prorok, Wniebo­gło­sy.

Tadeusz Nowak zasiadał także w kolegium redakcji oraz radzie redak­cyj­nej Tygodni­ka Kultu­ral­ne­go w latach 1968–1986, kiedy redak­to­rem naczel­nym tego ogólno­pol­skie­go tytułu kultu­ral­no-literac­kie­go był Stani­sław Adamczyk. Dwukrot­ny Laureat Nagrody im. Stani­sła­wa Piętaka: w 1965 roku za tom poezji Ziarenko trawy oraz w 1969 roku za powieść A jak królem, a jak katem będziesz. Nagro­dzo­ny Krzyżem Kawaler­skim Orderu Odrodze­nia Polski.

W sierpniu 1991, po długo­trwa­łej chorobie, zmarł na zawał serca w szpitalu w Skierniewicach.

W 1999 profesor Stani­sław Balbus wydał jego dwie niedo­koń­czo­ne powieści: Jak w rozbitym lustrze oraz Jeszcze ich słyszę, widzę jeszcze. Powieści Tadeusza Nowaka utrzy­ma­ne są w baśniowo-balla­do­wej konwen­cji, sięgają do pokładów litera­tu­ry ludowej, kreując świat pełen prasta­rych arche­ty­pów i motywów biblij­nych. Są zalicza­ne do tzw. nurtu wiejskie­go (Z Tadeuszem Nowakiem rozmawia Zbigniew Taranien­ko, "Litera­tu­ra" nr 19 (65) 1973.) .

Wybrana twórczość

• Uczę się mówić (1953)
• Porów­na­nia (1954)
• Prorocy już odchodzą (1956)
• Jaseł­ko­we niebiosa (1957)
• Ślepe koła wyobraź­ni (1958)
• Psalmy na użytek domowy (1959)
• Kolędy stręczy­cie­la (1962)
• Obcople­mien­na ballada (1963)
• Ziarenko trawy (1964)
• W jutrzni (1966)
• Takie większe wesele (1966)
• A jak królem, a jak katem będziesz (1968)
• Psalmy (1971)
• Diabły (1971)
• Dwunastu (1974)
• Półba­śnie (1976)
• Prorok (1977)
• Wiersze wybrane (1978)
• Wniebo­gło­sy (1982)
• Pacierze i paciorki (1988)
• Za snem, za jawą, za pacie­rzem (2000)

Kompozycje z tekstami Tadeusza Nowaka

• 1978: Przemy­sław Gintrow­ski Psalmy i Requiem
• 1979: Marek Grechuta Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka
• 2006: Grzegorz Turnau Historia pewnej podróży
• 2010: Dorota Ślęzak Psalm miłosny
• 2015: Marcin Styczeń Jak się przed tobą wytłumaczę